14 Mayıs 2011 Cumartesi

COLORADO NEHRİ



 ABD'nin batısındaki bu büyük ırmak, derin vadisi boyunca yer alan olağanüstü güzellikteki doğa görünümle­riyle ünlüdür. Kuzey Colorado'daki bol yağış alan Kayalık Dağlardan doğan Colorado Irmağı batıya ve güneye doğru 2.333 km bo­yunca akarak California Körfezi'ne dökülür.
Utah'ı güneydoğudan keserek, Arizona' nin kuzeyinden güneye doğru akar; Arizona' yı California'dan ayırır ve güneyde Meksika' ya girer. Colorado Irmağı 632.000 km² genişli­ğinde bir bölgeyi akaçlar.
Colorado Irmağı'nın Colorado Yaylası bo­yunca toprağı derinlemesine oyarak oluştur­duğu kanyonun en derin yeri Arizona'nın ku­zeybatısındaki Büyük Kanyon'dur. Colorado Irmağı, Büyük Kanyon'un batısında kurak Büyük Havza'ya girip güneye yönelir ve dağ sıralarını Siyah Kanyon'la keserek California Körfezi'ne doğru akışını sürdürür. Colorado Irmağı'nın yüzyıl­lar boyunca yüksek dağ ve tepelerden sürük­leyerek taşıdığı birikintilerden oluşan büyük delta California'daki Imperial Vadisi'ni de­nizden ayırır.
İspanyol denizci Francisco de Ulloa 1539' da California Körfezi'ne büyük bir ırmağın boşaldığına ilişkin belirtilere rastladı. Son­raki yıl, Hernando de Alarcon ırmak boyunca yukarıya doğru yelken açtıysa da, dört bir ya­nında çölden başka bir şey göremedi. Aynı yıl Garcîa Löpez de Cârdenas Büyük Kanyon'a ulaştı. 1869'da Binbaşı John Wesley Powell başkanlığındaki bir grup, teknelerle ır­makta akıntı yönünde giderek, bütün vadiyi geçti. Irmağın hızlı akan bölümlerinde çok tehlikeli olan bu yolculuk daha sonra birçok kez yinelendi.
Imperial Vadisi ilk kez 1900'de Colorado Irmağı'ndan yararlanılarak sulandı. Böylece, kıraç çöl bir tarım alanı oldu. Ama 1905'te, sulama sistemindeki bir çatlak nedeniyle Colo­rado Irmağı Imperial Vadisi'nde taşarak çiftlik­leri ve Güney Pasifik Demiryolu'nu sular altın­da bıraktı. İki yıl süren onarım çalışmaları sonucunda ırmak yeniden kendi yatağına döndü­rüldü. Sularla kaplı alanın Salton Gölü dışında­ki bölümü çok geçmeden kurudu.
Taşkınların denetlenmesi, sulama ve elek­trik enerjisi üretimi amacıyla, ABD yönetimi Siyah Kanyon'da Boulder Barajı'nı yaptı. 1936'da tamamlanan ve günümüzdeki adı Hoover Barajı olan 221 metre yükseklikte, 379 metre boyundaki bu barajın arkasında oluşan Mead Gölü 185 km uzunluğundadır. Baraj­dan elde edilen elektrikenerjisi Los Angeles'a kadar iletilir. Glen Kanyon Barajı ve Par­ker Barajı Colorado Irmağı üzerindeki öteki dev barajlardır

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder